Chris Schreve (37) is directeur van Natuurbegraafplaats Hillig Meer 

Hij is een van de jongste directeuren in de uitvaartbranche. Een begraafplaats runnen is niet echt iets waar andere ondernemende dertigers jaloers op zullen zijn. Tot Chris Schreve, directeur van Natuurbegraafplaats Hillig Meer, over zijn werk vertelt: “Ik ben bezig met natuurbehoud. ben aan het ondernemen en pionieren, en het is enorm dankbaar werk. Wat wil je nog meer?”

Alleen zwerfkeien en inheemse bomen op het graf

Het regent pijpenstelen en dus zakken de laarzen van de 37-jarige Schreve diep weg in de bosgrond. Toch leidt de jonge directeur zijn bezoeker vrolijk rond over het terrein dat meer dan 30 hectare groot is. Vol vuur laat hij het ecologisch gebouwde landhuis zien, het meer waar de begraafplaats naar vernoemd is, het voormalige productiebos dat steeds meer op een natuurlijk bos gaat lijken.

Directeur van een begraafplaats worden, dat gebeurt natuurlijk niet zomaar. Schreve werkte met heel veel plezier als marketeer maar wilde eigenlijk al sinds zijn jeugd iets met de natuur doen. Hij werd in Zambia geboren, zijn vader was daar arts. “Het leven daar was echt “back to basics, puur natuur. Terug in Nederland groeide ik op in Warnsveld, Gelderland, ook weer in het groen. Mijn ouders en grootmoeder Moes hebben mijn broer en zus en mij de liefde voor de natuur bijgebracht.”

Na zijn middelbare school ging hij naar Rotterdam om bedrijfskunde te studeren. Uiteindelijk kwam hij in de autobranche bij Pon terecht en leidde hij ook een uitgeverij. Op een gegeven moment was Schreve toe aan iets nieuws, iets met meer diepgang. “Ik wilde iets doen met natuur. Om te ervaren hoe het is om binnen het natuurdomein te werken heb ik een jaar lang meegewerkt aan diverse natuurprojecten in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Na terugkomst vroegen mijn moeder en stiefvader Dolf me een business case te schrijven voor de natuurbegraafplaats die ze hier van plan waren te starten. Nu combineer ik twee werelden, de natuur, en het ondernemerschap. Dat voelt goed.”

Landgoed

Natuurbegraafplaats Hillig Meer is onderdeel van landgoed Heidehof, dat in 1996 gekocht werd door de moeder van Chris, Annetje Braat, en haar man Dolf van der Weij. Het echtpaar wilde van het productiebos een zo natuurlijk mogelijk bos maken. Op het landgoed bevinden zich zeven grafheuvels van meer dan vijfduizend jaar oud en een hunebed. In 2009 kwam uit DNA-onderzoek naar voren dat in het dubbelgraf in een van de grafheuvels een 18-jarige moeder en haar 4-jarige kind begraven lagen. Zij zijn te bezichtigen in het Drents Museum in Assen. Braat en Van der Weij besloten na deze ontdekking dat het bos een bijzondere bestemming moest krijgen. Ze dachten eerst aan een gedenkbos voor ouders van een overleden kind maar na gesprekken met gemeente, provincie en diverse uitvaartorganisaties, groeide dit idee uit naar een natuurbegraafplaats. Sinds de opening eind 2012 zijn er 55 mensen begraven.

Een ceremonie kan worden gehouden in de boskapel, een open plek in het bos voorzien van houten banken, of in het landhuis. De kosten voor de huur van het landhuis bedragen vijfhonderd euro. Hillig Meer levert ook uitvaartkisten en opbaarplanken gemaakt van het hout afkomstig van het landgoed. Deze zijn verkrijgbaar via uitvaartorganisaties. Een (eeuwig) graf kost tussen de tweeduizend (urngraf in het jonge bos) en viereneenhalfduizend euro (eenpersoonsgraf in het oude bos). Het begraaftarief bedraagt vijfhonderd euro.

De een na de andere natuurbegraafplaats opent zijn deuren terwijl steeds meer Nederlanders zeggen dat ze gecremeerd willen worden. Het is de vraag of ook Chris Schreve niet tegen de trend in gaat. De jonge directeur schudt zijn hoofd. Volgens hem is cremeren inderdaad een trend, maar is natuurbegraven dat ook. En het is ook nog eens een goed alternatief voor cremeren en voor regulier begraven. “Nabestaanden worden op reguliere begraafplaatsen vaak belast met moeilijke beslissingen. Over de verlenging van grafrechten en het ruimen van een graf bijvoorbeeld. Dat heb je hier niet. Je kunt bij ons alles in een keer regelen, de plek, de betaling, waardoor nabestaanden niet met die keuzes worden belast.”

Heilige grond

Natuurbegraafplaats Hillig Meer is een van de veertien natuurbegraafplaatsen in ons land. Vier hiervan maken deel uit van De Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Dat zijn de natuurbegraafplaatsen Reiderwolde in Groningen, Hillig Meer in Drenthe, Heidepol op de Veluwe en Weverslo in de Peel. Zij zijn initiatiefnemer van BRANA (Branchevereniging Natuurbegraafplaatsen Nederland). Deze begraafplaatsen richten zich specifiek op het beheren van de natuur en er heerst eeuwige grafrust, de graven worden dus niet na verloop van tijd geruimd. De andere negen natuurbegraafplaatsen gaan alleen uit van een natuurlijke sfeer. Lopend over de begraafplaats, moet Schreve zijn gast letterlijk aanwijzen waar de graven zijn. Je ziet in eerste instantie alleen maar bomen. Nergens tierelantijnen, grafstenen en andere tekens die een graf markeren. Op een natuurbegraafplaats draait het in de eerste plaats om de natuur.

Je reserveert een eeuwig graf en de exacte plek mag je zelf uitzoeken

De eigenaren kappen geen bomen voor graven en willen de bodem zo min mogelijk belasten. Ze staan alleen Drentse zwerfkeien toe als grafmarkering en je mag op het graf alleen een inheemse boom planten die thuis hoort in het landschap. Een beuk bijvoorbeeld, een eik, een linde, of een lariks. Volgens de directeur staat de kwaliteit van de natuur en dus van het bos voorop. Tijdens een begrafenis mogen er snijbloemen op het graf worden gelegd maar na twee weken halen ze die weg en mag er niets meer op het graf worden geplaatst. Daar zijn ze heel strikt in. “En mensen waarderen dat. Als je hier begraven wilt worden, dan denk je ook na over de natuur.” Midden in het bos ligt een meertje waar de begraafplaats naar vernoemd is, het ‘hillig meer’. Dit is Drents voor ‘heilig’. “De natuurbegraafplaats is dan wel nieuw, maar we staan hier op oude, heilige grond.”

De natuurbegraafplaats is 33 hectare groot en een graf ligt op een oppervlakte van 25 vierkante meter. Daar kunnen meer dan tienduizend mensen in begraven worden. Maar op die manier denkt directeur Chris Schreve niet. Natuurlijk moet er ook geld verdiend worden, maar uitgangspunt is en blijft de natuur. Daarnaast besteden ze heel veel tijd aan de mensen die een graf kopen. “Tijdens gesprekken maar ook tijdens begrafenissen is het hier alles behalve een lopende band werk. Ze krijgen de vrijheid een uitvaart zo in te vullen zoals ze dat zelf willen. Je reserveert een eeuwig graf en de exacte plek mag je zelf uitzoeken.” Meer dan vierduizend graven zullen hier dan ook niet gedolven worden. Daarna geven de eigenaren de begraafplaats terug aan de natuur. Maar dat duurt nog wel even.