Kirsten en Kostijn zijn bijna twintig jaar samen als begin 2012 Kostijn ziek wordt. Hij heeft longkanker, uitgezaaid en onbehandelbaar. Ze hebben dan al heel wat voor hun kiezen gekregen. Hun oudste dochter Talin overlijdt in 2001 aan de gevolgen van een ziekenhuisinfectie en in 2011 wordt Kirsten behandeld voor agressieve vorm van huidkanker. In het eerste deel van Winst na verlies laat Kirsten zien hoe grillig het proces van afscheid nemen is voor Kostijn, voor de kinderen en voor haarzelf. Kostijn en Kirsten vinden het heel belangrijk dat de kinderen ruimte krijgen voor hun verdriet maar ook voor afleiding en plezier. Schrijnend zijn de passages waarin duidelijk wordt hoeveel moeite sommige artsen hebben om het leven van een terminale patiënt actief te beëindigen.
Uit het boek:
“Je kunt zienderogen minder en voelt je daar slecht onder. Het beangstigt je en het motiveert je om nog meer tijd te steken in de regie van jouw dood. We spreken een arts in de regio. Om te vragen of hij openstaat voor euthanasie aan het eind. We krijgen een wonderlijke preek over de dood, die zo belangrijk is en het proces wat je daarin eigenlijk niet moet manipuleren. Wanneer de man in volle overtuiging vertelt dat doodgaan een bepaalde romantiek heeft, sta je op en vraag jij beheerst en dodelijk kalm: ‘Stikken in mijn eigen bloed onder de ogen van mijn vrouw en kinderen romantisch? Zo had ik de zaak nog niet bekeken. Dank voor uw tijd, maar ik geloof dat ik pas.’ Je bent intens verdrietig en voelt je onbegrepen. Wanneer we onze huisarts bijpraten over het gesprek, geef je nogmaals jouw grenzen aan. Je wilt als volwassen man benaderd worden en gekend worden in jouw wensen, die je nu nog helder kunt beschrijven en uiten. Je wilt op jouw gekozen tijd uit het leven kunnen stappen: voor het te laat is en jouw lijf de regie overneemt. Op zoek naar een andere arts dus. Het gevoel dat je moet leuren met jouw leven, maakt je enorm verdrietig.”In het tweede deel van dit persoonlijke rouwdocument gaat de auteur in op haar rouwproces en dat van haar kinderen. Wat Kirsten en haar kinderen voelen, is niet voor iedereen zichtbaar. En dat levert soms vragen op bij de omgeving. Ze zitten namelijk overduidelijk niet bij de pakken neer na het overlijden van Kostijn. Het leven lijkt wel gewoon verder te gaan. Rouwen ze wel genoeg? Haar antwoord is helder.
“Ja, ik rouw. Het feit dat niet iedereen dat ziet, wil niet zeggen dat het er niet is. Het is rauw en doet meer pijn dan drie bevallingen bij elkaar. Ik wil graag, veel meer dan ik wil huilen, koesteren wat er was en wat daaruit is voortgekomen. Ik wil dat onze kinderen blijvend weten en voelen dat zij welkom waren en zijn en dat heftige levensgebeurtenissen op je pad komen. Dat je die kunt doorstaan op een gezonde wijze, dat je daar zelf niet aan onderdoor hoeft te gaan.”Kirsten Heukels schetst in Winst na verlies een realistisch, soms rauw beeld van een gezin dat afscheid moet nemen van een echtgenoot en vader. Ze laat zien hoe belangrijk het is je eigen weg te zoeken na het verlies van een dierbare. Daarbij spaart ze zichzelf en haar omgeving niet. Geen zalvende woorden voor de soms falende artsen, geen verontschuldigingen voor haar eigen gedrag en dat van Kostijn. Afscheid nemen en verder gaan is niet altijd zoet. Daarnaast is het een boek over liefde. Die niet stopt na de dood. En er ook nog mag zijn als er weer ruimte komt voor een nieuwe partner. Het boek is met grote vaart geschreven en leest als een trein. Een aanrader voor artsen, verpleegkundigen, docenten en werkers in de zorg.
Kirsten E. Heukels (1 for 2 Social Innovation)
ISBN 978 90 902 8218 3, prijs: € 19,95
Bestellen via de website: www.1for2.nl
Kirsten sprak met programmamaker Alfred Blokhuizen van Radio Rijnmond over haar boek. Hieronder kun je het gesprek beluisteren
Dag Henk! Rouw wordt door veel nabestaanden als heel rauw ervaren. Vandaar ook ‘rauwverwerking’ in plaats van rouwverwerking! Groet, Daan
Moet het niet “rouwverwerking” zijn in de kop van het artikel?