Podium voor een onzichtbare moeder

De oude moeder van een vriend is gestorven. Hij vertelt hoe hartverscheurend het was om zijn demente, verdrietige vader bij het graf te zien zitten in zijn rolstoel.

Maar vooral vertelt hij over zijn jeugd, met zijn moeder, die altijd zorgde voor warmte in het huis, ook toen hij dacht dat niet nodig te hebben. Ze was er, ook toen hij zo eenzaam was na verhuizing, terug in Nederland.

Een moeder die er gewoon was. Een moeder die al jong trouwde. Ik herken zoveel in zijn verhaal. De rillingen lopen over mijn lijf. De liefde voor zijn moeder sijpelt overal doorheen. Hij geeft betekenis aan het leven van de vrouw die kinderen kreeg, maar geen echt, eigen leven.

Annie Westerink - Oude Nijhuis (ong. 1949)

En ik denk terug aan mijn moeder. Die zo ongelooflijk slim was, maar als oudste de kost (mee) moest verdienen.

Die haar rug kromde in de fabriek, maar haar geest niet liet knechten. Die er altijd was met een kopje thee, ook als ik er helemaal geen zin in had.

En die alles las wat los en vast zat. Een inhaalslag, noem ik het nu. Niet mogen studeren, het was toen heel normaal. Maar wat moet het vreselijk voor haar zijn geweest. Alles willen weten, maar geen toegang krijgen tot kennis.

Zij had geen twitter, blog of opleiding tot haar beschikking, middelen om op een podium te kunnen klimmen.  Maar sterker nog: ik denk ook niet dat ze op een podium had willen staan. Mijn moeder hoefde al die poespas niet. Maar lezen en leren: dat had ze graag nog tientallen jaren gedaan.

Wat was ze geworden als ze –  wat ze van plan was – tegelijk met mij was gaan studeren? Als ze niet zo jong was gestorven?  Ik weet het niet. En zal dat ook nooit te weten komen. Maar ik weet wel dat haar leven zinvol was. Ze had betekenis voor de mensen die zielsveel van haar hielden.

Daarom dit podium voor haar, en voor alle moeders die voorgoed onzichtbaar zijn, maar die voor altijd zo aanwezig zijn  in de levens van hun kinderen. Een postuum podium voor mijn moeder omdat ik niet was waar ik nu ben als zij er niet was geweest.

De vriend stuurde een een paar regels uit het gedicht ‘Archaïsche grafsteen‘ mee van Ida Gerhardt. Alsof ik een deur naar vroeger opende. Deze regels gaan over mijn moeder.

Zij heeft het brood gebakken,
zij heeft de wol gesponnen,
het huis in stand gehouden.’
De wind beweegt, de bijen
zoemen de stilte stiller;
zij arbeiden, zij fluisteren:
‘het huis in stand gehouden,
het huis in stand gehouden.’

Als ik mijn ogen sluit, is het huis er nog steeds. En zij ook.

Daan Westerink, 30 maart 2012

Over Daan Westerink 515 Artikelen
pedagoog (MEd), rouwdeskundige, docent en onderwijsontwikkelaar, publicist, mediator, trainer en social media expert.

8 Reacties

  1. @Linda: Wat bijzonder dat je reageert Linda. Daar ben ik heel blij mee. Ik zou zo graag jouw podium willen lezen, voor jouw moeder! Ik ken meer vrouwen die een ‘ingewikkelde’ relatie met hun moeder hadden, doordat hun moeder er door een ziekte niet voor ze kon zijn. Soms denken mensen dat je dan minder rouwt. Maar het tegendeel is waar. Ik ben zo blij te lezen dat jouw moeder in je gedachten steeds meer op de vrouw gaat lijken die ze ooit was; humoristisch, gevat, en soms ietwat gek. En ja, die mis je nog elke dag! En dat verbindt ons enorm…. Dank voor je woorden!!!

  2. Prachtig!! Dank je wel.
    Door haar (psychiatrische) ziekte had ik met mijn moeder niet een moeder-dochterverhouding zoals ik zo vaak lees. Haar overlijden bleek het einde van jarenlange spanning en op onze tenen lopen. Naast het gemis van de moeder die ze ooit was geweest maar door haar ziek zijn niet meer lukte te zijn, overheerste er vooral opluchting de eerste tijd na haar overlijden.
    Nu, zestien jaar na haar overlijden, is het gevoel van opluchting al een tijd verdwenen en is er het gemis van die ze ooit was. Mijn lieve moeder, geveld door een ziekte waardoor ze niet goed voor ons kon zorgen. Haar ziekte en mijn moeder zijn nu los van elkaar. Die ziekte kan me gestolen worden; die maakte ons gezin kapot, maar mijn lieve moeder, dat leuke humoristische en gevatte, soms ietwat gekke mens, die heb ik nog lief en mis ik nog elke dag!
    (Moet ook maar een eerbetoon gaan maken 😉 ) Dank voor je inspiratie!

  3. Daar lees ik weer woorden vol herkenning.. onze moeders!! Ze waren aanwezig, ze waren om ons heen om ons te steunen en ons een leven te geven, waar zij van hebben gedroomd. Heerlijk om deze moeders nog een keer in het zonnetje te zetten! *volliefdeverwoord*

  4. @Sandra: Sandra! Wat lief dat je reageert! Ik denk nog regelmatig aan ons gesprek tijdens de reünie in 2004. Hoe liefdevol je sprak over je broer. En natuurlijk denk ik minstens een paar keer per jaar aan Berlijn 🙂 Je bent een lief mens. Ik ga binnenkort weer schrijven over dat meisje van 14 in 1983. Dat zo ongelooflijk blij was dat haar buurvrouw er gewoon was. Zijn zonder woorden. Want je kan niets goedmaken, maar er wel gewoon zijn. Liefs! Daan

  5. Hallo Daan,
    ik lees je blogs regelmatig. Dit is ook weer zo’n mooie over je moeder.
    Herinner me die tijd nog goed dat je moeder ziek was en overleed. Ik heb nu een buurmeisje van 15, zonder moeder, zoekende naar liefde en erkenning.
    Kan zo weinig voor haar doen…. wou dat het meer was!

    Groetjes Sandra (Schroten) Besselink

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.




WordPress Anti-Spam door WP-SpamShield