Het onderscheid tussen weduwen en weduwnaars is bizar

Staatssecretaris Aboutaleb van sociale zaken wil dat weduwen niet langer dan twee jaar financieel ondersteund worden na de dood van hun partner. De hele wereld valt over hem heen. Maar ik vind het een erg goed voorstel.

Toen mijn vader in 1983 weduwnaar werd, was er geen vangnet voor weduwnaars, alleen voor weduwen en wezen. Weduwnaars mochten pas vanaf 1988 aanspraak maken op de nabestaandenwet. Mijn broer en ik waren toen echter al volwassen.

Daarom stond hij in no time toch weer op de bouwsteigers, versleten rug of niet. Want er moest geld verdiend worden. Barbaars? Nee, mijn vader heeft zijn broek altijd zelf omhoog gehouden, hij wilde niet afhankelijk zijn van de overheid.

Ik vond het wel bizar. En dat vind ik nog steeds. Niet dat hij geen uitkering kreeg, wel dat er nog steeds onderscheid gemaakt wordt tussen weduwen en weduwnaars.

Mannen als mijn – inmiddels overleden – vader kom ik bij bosjes tegen. Sterker nog: ik ken eigenlijk geen man die na het overlijden (of het scheiden) van zijn partner voor langere tijd een beroep moet doen op welke uitkering dan ook. De meeste mannen die hun partner verliezen (ook die ik niet ken) gaan na verloop van tijd weer aan het werk.

Dat betekent niet dat mannen korter rouwen dan vrouwen. Uit onderzoek blijkt dat je naast het rouwen ook moet werken aan je herstel. Een baan kan je daar letterlijk bij helpen. Thuis is het al zwaar genoeg: je komt als alleenstaande ouder haast niet aan je eigen rouw toe, omdat er ook rouwende kinderen rondlopen. Het hebben van een baan, attente collega’s, een begripvolle baas die je werktijden tijdelijk aan wil passen, en goede opvang, betekent voor veel mensen een grote steun. Die regelmaat blijkt bovendien belangrijk als je zo’n intens verlies meemaakt, en een reden om je bed uit te komen.

De tegenstanders van staatssecretaris Aboutalebs wetsvoorstel schilderen weduwen af als zielige wezens, niet in staat voor zichzelf en hun kroost te zorgen. Vadertje staat moet hen komen redden. Het ontbreekt de weduwen in de beeldvorming nog aan een zwart kostuum met rouwband, dat zij verplicht moeten dragen. Kom op zeg! De vrouw anno 2008 is heel goed in staat voor zichzelf te zorgen, of zou dat althans moeten zijn. De vroegere meisjes uit de jaren tachtig, die werden gestimuleerd om op hun toekomst voorbereid te zijn, hebben bijna allemaal een betaalde baan, al dan niet in deeltijd.

Met het krijgen van kinderen vallen sommigen terug op de traditie van hun voorouders, waarin een moeder fulltime bij haar kinderen hoort te zijn. En begrijp me goed: ook ik vind dat er niets mis is met thuisblijven. Maar er is wel iets met je mis als je vervolgens van de overheid verwacht dat zij je tot in lengte van dagen ondersteunt wanneer je er onverhoopt alleen voor komt te staan, door een scheiding, of door de dood van je partner.

Dat Aboutaleb weduwen twee jaar de kans wil geven om de boel weer een beetje op de rails te krijgen, betekent niet dat hij zegt dat een rouwproces twee jaar duurt. Dat van mijn vader duurde tot zijn dood. Maar hij werkte wel. Zo heeft hij ons ook opgevoed: je moet goed voor jezelf zorgen.

Wil je thuisblijven, zorg er dan voor dat je goed verzekerd bent – al is het de vraag hoe zeker dat is, in deze tijden van crisis. Verstandiger, en ook goed voor je geestelijke herstel, is het om ervoor te zorgen dat je, ook als vrouw, je eigen broek op kunt houden. Niet alleen in tijden van crisis, ook als voorbeeld voor je eigen kinderen. We willen toch gelijk behandeld worden als mannen? Nou dan!

Daan Westerink (dit artikel verscheen in Trouw, op 9 december 2008 en is na te lezen op de site van Trouw)

 

Over Daan Westerink 515 Artikelen
pedagoog (MEd), rouwdeskundige, docent en onderwijsontwikkelaar, publicist, mediator, trainer en social media expert.

32 Reacties

  1. Dag Paul, dank voor je reactie recht uit het hart. Wat fijn dat jij bij je kinderen kunt zijn. Dat is heel belangrijk. Ik kan niets voor jou invullen, en wil dat ook voor anderen niet doen. Het artikel waar jij op reageert, gaat over de ongelijkheid tussen weduwen en weduwnaars. Gelukkig is die ongelijkheid weggenomen. Maar ik vind ook dat je niet voor iedereen in kunt vullen dat hij of zij 24/7 bij de kinderen moet zijn. Die gaan immers ook naar school en ik ken heel veel weduwen en weduwnaars die blij zijn met hun (vrijwilligers)werk naast hun ouderschap. Dat zag ik ook in mijn eigen omgeving. Wat voor jou geldt, hoeft voor een ander niet te gelden. Vragen wat iemand nodig heeft (werk, ondersteuning opvoeding, begeleiding et cetera) is beter dan dit in te vullen. Hartelijk, Daan

  2. Onzin artikel, godzijdank is de regeling niet doorgegaan. Mijn vrouw is 7 maanden geleden binnen 7 weken overleden aan kanker onze dochters waren 2 en 5 en zijn nu 3 en 6. Ze zijn bang, willen heel langzaam weer kleine stapjes maken richting kinderopvang, willen niet overblijven zijn bang en hebben mij nodig, als vaste ouder op het nest. En ik zou er alles aan moeten doen om binnen 2 jaar dat nest weer zsm te verlaten om te gaan werken?!?! Kinderen hebben een verzorger nodig. Ik studeerde psychologie en orthopedagogiek dus ik weet het een en ander over ontwikkelingspsychologie, regressie, rouwverwerking etc. Nogmaals gegeneraliseerde onzin en het streven naar zoveel mogelijk bso, kinderopvang etc. Om maar te werken is klinkklare onzin.

  3. Avatar van lisa
    Ik snap het niet goed, men doet nu net of de uitkering alleen voor vrouwen is maar dat is niet zo.Ook mannen die weduwnaar worden hebben recht op een anw uitkering om hun in staat te stellen te stoppen met werken en hun jonge kinderen op te voeden (vangen).Ook betaal je voor deze uitkering een premie,de anw premie en dus heb je er recht op en kan men dat niet ineens wijzigen.

  4. Avatar van Motek from Space
    ..beetje boos geworden Daan?

    typ m’n naam in je zoekprogje en zie hoe open m’n vizier is 🙂

  5. Avatar van Motek from Space
    Daan Westerink / 10-12-2008 09:20

    Ik blijf een kritische kijk hebben, zonder uitzonderong. En dat, lieverd, heeft weinig met boosheid te maken.

  6. Avatar van hennie van ee
    jacob, fijn dat je de moeite nam om te reageren op mijn reactie,
    gelijke monniken, gelijke kappen, lees ik in dit artikel en dat lijkt redelijk

    en daan soms geldt toch: men moet er geweest zijn

    met een groet voor jullie

  7. Avatar van jacob hesseling
    @Daan:de huidige regeling is de maatschappelijke resultante van de gegroeide arbeidsverdeling in de samenleving met bijbehorende rechten, plichten en betalingen. Daar kun je volgens mij niet zomaar een streep door zetten.
    @Hennie: mijn understatement heeft te maken met de wijze waarop Daan drie dingen met elkaar verbindt: arbeidsrecht/ rouwprocessen / emancipatoire ontwikkelingen. Ik krijg daar niet zo goed grip op.

  8. Avatar van hennie van ee
    jacob schrijft in zijn reactie dat men bij het verlies van een partner niet bij de pakken neer
    moet gaan zitten, niet bij de pakken neer gaan zitten, deze zin dreunt de hele dag door mijn hoofd, laat me niet los, wat een understatement

    rouwen is heel zwaar werk, zo heb ik ervaren
    en als de boosheid komt ben je al weer aardig op weg,
    maar dat weet iedere rouwdeskundige

    daan, veel succes met wat je doet

    groet,
    de vuurjuffer
    Reactie is geredigeerd

  9. Avatar van Daan Westerink
    Motek, mij zwart maken op de site van Trouw , en hier het achterste van je tong niet laten zien, staat je niet goed. Erg flauw ook.
    Dit artikel is aangeboden aan Trouw, en na plaatsing heb ik het hier geplaatst. Dat weet Trouw. Waar zit je boosheid?

  10. Avatar van Daan Westerink
    Motek: vraag 1: ik publiceer regelmatig bij Trouw.
    vraag 2: moet je alles zelf hebben meegemaakt om ergens over mee te kunnen praten? Mij gaat het om de gelijkheidsgedachte.

    Annelies: ja, heel bijzonder. Iemand die zo’n stuk schrijft moet blijkbaar wel een man zijn 🙂

    Lisette: Natuurlijk zijn er omstandigheden, als de jouwe, dat het gewoon niet lukt om te werken. Dit zijn uitzonderingen op de regel. Kinderen hebben zorg nodig, niet alleen van ouders, maar ook van een stabiele omgeving. School is van levensbelang, vriendjes ook. Een moeder of vader die werkt aan haar of zijn herstel is zo mogelijk nog belangrijker. Als het niet lukt, dan is het een ander verhaal. Maar bijvoorbaat stellen dat een rouwend kind zijn ouder dag en nacht om zich heen nodig heeft, daar heb ik moeite mee.

    Jacob: de wet is ontworpen voor weduwen: en zij waren over het algemeen geen werknemer. Nu de situatie anders is, kun je niet volhouden dat er voor vrouwen een uitzondering gemaakt moet worden, vind ik.

    Peter; Uitzonderingen bevestigen de regel. Sommigen zien een uitkering als een recht en werken als een uitzondering. Daar kan ik me kwaad om maken. Een uitkering is een vangnet, voor als het niet lukt (door zwaarwegende omstandigheden) om tijdelijk niet te werken.

    Mo: gescheiden vrouwen en mannen worden helemaal niet meegeteld, die hebben het zgn. aan zichzelf te wijten dat het huwelijk kapot is gegaan. Je reinste flauwekul, dan kom ik ook weer terecht bij het gelijkheidsbeginsel.

    Over de ondersteuning van kinderen na een ingrijpend verlies kunnen we samen veel blogs schrijven, denk ik.

    Ivy: Rigide zou ik twee jaar ondersteuning niet willen noemen. De hele oude wet is gebasseerd op het idee dat vrouwen niet werken, en dus zonder inkomsten achterblijven. Die situatie is veranderd, en mannen en vrouwen zouden gelijk behandeld moeten worden. Ook in de nieuwe situatie worden voornamelijk vrouwen en kinderen ondersteund. Er zit een termijn aan, en dat is volgens mij niet verkeerd.

  11. Avatar van Motek from Space
    Heb je dit blog naar alle kranten gestuurd als journalist én rouwdeskundige?

    En heb je zélf je partner en vader van je kind(eren) verloren?

  12. Avatar van Annelies
    Geheel eens met je betoog en met Aboutaleb.

    Off-topic; Bij Trouw denken de reageerders dat je een man bent, nog een vorm van gelijke behandeling 😉

  13. Avatar van Lisette
    Daan ik heb hier geen verstand van, maar ik lever zelf 50 uur in de week zeer intensieve zorg aan mijn zoon, heb een leerstoornis en kan beslist niet ook nog daarbij werken. Helaas. Je kunt geen vrij krijgen als je zoon onverwachts een dag thuis is of naar school gebracht moet worden. En bazen zien alleen mijn fouten. Een kind dat een ouder heeft verloren heeft ook een tijdlang zeer intense zorg nodig, denk ik.

  14. Avatar van jacob hesseling
    Los van de emancipatoire aspecten moeten politici gewoon afblijven van door werknemers (verworven en sterker nog)betaalde rechten.In overleg is natuurlijk alles bespreekbaar.
    Tuurlijk is het voor mannen en vrouwen goed om bij het verlies van hun partner niet bij de pakken neer te gaan zitten.

  15. Avatar van peter louter
    In zijn algemeenheid een helder standpunt.
    In feite hoort bij deze regeling ook een stimulans om (weer) te gaan werken. Wat dat betreft voel ik eigenlijk meer voor een regeling als in de WIA waar in voldoende mate rekening wordt gehouden met de individuele situatie en de noodzakelijke tijdsduur.
    Dus géén algemene regeling (beperking tot twee jaar) maar een die individuele toepassing mogelijk maakt.

  16. Avatar van Mo
    Ik denk dat je een parallel kunt trekken met vrouwen die na een echtscheidig in de bijstand terecht komen. Die zitten in veel gevallen ook in een rouwproces en hebben te maken met rouwende kinderen, die het ook allemaal niet meer weten en extra aandacht nodig hebben.
    Maar inkomensondersteuning (geen aanvullende bijstand!) voor weduwen met kinderen, die vaak part time werken, is natuurlijk niet gek.

  17. Avatar van demio
    Helemaal mee eens. Ik dacht dat dit al eerder afgeschaft was, maar begrijp het nu ineens niet meer. Veel uitkeringen gelden nog voor mensen die voor 1950 geboren zijn. Zou dit er één van zijn?
    En natuurlijk ben ik het helemaal eens met gelijkschakeling van man en vrouw. Dezelfde rechten, dan ook dezelfde plichten.
    Reactie is geredigeerd

  18. Avatar van Ivy
    Het ging in de pers maar over een kleine groep mensen en inderdaad vooral weduwen. Maar zit het probleem niet eigenlijk heel ergens anders? Je geeft zelf al aan dat de meeste vrouwen tegenwoordig werken…. in deeltijd. Van dat salaris kun je niet opeens de hele zaak draaiende houden én de kinderopvang betalen én aandacht besteden aan jezelf en je kinderen én de huur/hypotheek en de auto blijven betalen. Misschien dat daarom juist de groep laagbetaalde vrouwen kiest voor een uitkering, omdat dat ze meer oplevert?
    Toen mijn vriendin op haar 40e weduwe werd is ze na een paar weken juist weer aan het werk gegaan, omdat ze thuis de muren op zich af voelde komen. Maar voor sommigen werkt dat anders. En daar moet de regering niet zo rigide mee omspringen!

  19. Avatar van cees-de-vader
    Ik denk dat de menselijke maat uitgangspunt moet zijn. De ene persoon kan en wil na zes weken weer gaan werken terwijl een ander dat na zes jaar nog niet kan opbrengen.

    Gelijke rechten en plichten voor mannen en vrouwen spreekt (uiteraard) voor zich.

  20. Avatar van Zoë
    ik wilde er ook iets over schrijven maar toen dacht ik dat ik dat beter aan jou over kon laten:)

    Gelijke rechten betekent ook gelijke plichten.

    gr Z

    oh ja, dat pdf bestand krijg ik niet open terwijl ik gister nog de nieuwste versie van adobe heb geinstalleerd.
    Reactie is geredigeerd

  21. Avatar van Catharina Anna Maria
    Ik was de buitengesloten weduwnaars van vroeger vergeten, toen ik Aboutaleb hoorde en dacht: dat moeten de bijstandsmoeders al jaren!
    Twee jaar een uitkering om alles weer op de rit te krijgen is lang! Niet dat je er dan maar ‘overheen’ moet zijn… dat zal ik nooit zeggen of denken.

  22. Avatar van koen
    sterk en helder betoog Daan! gelijk heb je!inderdaad bizar.Al lijkt het me beremoeilijk om een goede balans te vinden, ik ken ook weduwnaren/weduwen die zich helemaal te pleter werken als vlucht..
    Overigens kwam ik een boek tegen van Martine F Delfos over de dood van een ouder met als titel: ‘Dood is niet gewoon’, wellicht een tip, maar waarschijnlijk ken je het al. (ninoboeken.nl)
    gr
    koen

    Reactie is geredigeerd

  23. Avatar van avs
    Een groot verschil is echter het hebben van kleine of grote kinderen. Uiteraard moet er geen verschil zijn tussen weduwen en weduwnaars. Het kan natuurlijk ook zijn dat toch weer boven komt drijven dat mannen hun werk, zeg een gedeelte hiervan, niet op willen geven voor zorg van de kinderen.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.




WordPress Anti-Spam door WP-SpamShield