Niet dat wat ons onderscheidt is van wezenlijk belang, maar dat wat ons bindt

Vorige week zondag zat ik bij radio 1 naast opperrabbijn Binyomin Jacobs, die net een paar stenen door de ruit had gekregen als dank voor zijn Joods-zijn. Drie van zijn kleinkinderen vergezelden hem naar de studio, waar hij in het EO-programma Dit is de Dag zijn oproep deed om kinderen zonder haat op te voeden, en waar ik vertelde over rouw na de vliegramp. We komen uit twee totaal verschillende werelden, hij en ik, maar we vonden elkaar in de liefde voor onze kinderen.

“Als je vrede wilt hebben, krijg je dat niet als je kinderen opvoedt met haatgevoelens”, zo zei hij. “Het gaat er niet om dat ik het eens moet zijn met de manier waarop iemand anders leeft. We leven in Nederland in een multiculturele samenleving. En dat betekent dus: ik moet de ander tolereren in de manier waarop hij leeft. En te gunnen, de manier waarop hij leeft. En dat gebeurt niet als je kinderen opvoedt met de gedachte dat je een ander uit moet roeien. “

En hij verwees hij naar de vliegramp waarbij 298 mensen de dood vonden. “We zien iets heel afschuwelijks en iets moois in ons land. Wij in Nederland treuren om die Nederlanders. En of die nu een islamitische, joodse of  een christelijke of wat dan ook voor achtergrond hebben, dat interesseert ons niet. Daar kijken we helemaal niet naar. Wat ons bindt is Nederlanderschap.”

Ademloos zat ik te luisteren naar zijn analyse. Want het is waar. Niet dat wat ons onderscheidt is van wezenlijk belang, maar dat was ons bindt.

Dat mijn dierbare vriendin opgroeide op in Israël is niet het belangrijkst in onze vriendschap. Wat ons bindt is onze liefde voor de ander, voor mensen die geen stem hebben, voor onze geliefden, onze kinderen.  Zij woont al jaren in Amsterdam maar is nu met haar gezin bij haar familie. Iedereen is vol angst en verdriet. De gezinnen van haar broers en zussen zijn weer verhuisd naar naar het ouderlijk huis door de raketbeschietingen. Gematigde Israëliërs, die altijd voor vrede met de Palestijnen zijn geweest.

Gematigd. Een term die je in de media haast niet meer tegenkomt. Maar ze zijn er wel. Net als er ooit gematigde Palestijnen waren, uit Gaza, die ook niets anders wilden dan brood, vrede en gezondheid voor hun familie en vrienden, maar die nu geen kant meer op kunnen. Mensen die stemden voor een betere toekomst, maar nu gebruikt worden in de propagandamachine van beide partijen. En ze zijn niet de enigen. Een andere vriendin groeide op in Irak. Zij vluchtte met haar familie in de jaren ´90 voor Sadam Hoessein, was zo vol hoop over de toekomst na de komst van het nieuwe regime, maar weet nu ook niet meer wat er van haar moederland terecht moet komen. Wie moet je nog geloven? Wat is de waarheid?

En ondertussen rouwen we om de omgekomen inzittenden van een vliegtuig dat is neergehaald. Terwijl niets zeker is, weten sommige media al wie het gedaan heeft. We zoeken niet meer naar verschillende versies van de waarheid, we kiezen partij. En dus is het een kwestie van op je tenen lopen als je kritiek durft te uiten op de bombardementen op Gaza door Israël en in een volgende zin ook op de raketbeschietingen op Israël door Hamas. Als je de ene dag Israëlische vrienden een hart onder de riem steek (are you okay?) en de andere dag islamitische vrienden een prettig suikerfeest wenst (met een rouwrandje vanwege familie in Irak en Syrië waarvan het lot op dit moment niet duidelijk is). Who’s side are you on? Alsof je moet kiezen tussen twee kwaden. En wel naïef lijkt als je denkt dat er ooit nog iets terecht komt van een staakt het vuren.

Alsof er in Israël en Gaza voor de overgrote meerderheid geen doodgewone mensen zijn die willen dat dit geweld stopt. Van beide kanten. Alsof er geen massa’s doodgewone Russen en Oekraïners zijn die willen dat het geweld stopt. Alsof er geen doodgewone moslims, joden, humanisten, atheïsten, kortom  mensen zijn, zonder macht en wapens, die vooral brood willen eten, in liefde willen leven, hun kinderen op willen voeden in een geweldloze samenleving en vrede willen met hun buren. Of zoals opperrabijn Jacobs het zegt ‘die de ander de manier gunnen waarop hij leeft.’

 

 

Over Daan Westerink 515 Artikelen
pedagoog (MEd), rouwdeskundige, docent en onderwijsontwikkelaar, publicist, mediator, trainer en social media expert.

3 Reacties

  1. Hai Daan,
    Als ” gedeelde waarden er zijn in overvloed” waarom leven mensen en groepen mensen dan niet meer in harmonie met elkaar?
    Ik vrees dat het meer “wishful thinking” is. Binnen bepaalde culturen ( vooral niet westerse) kan men nog slechter tegen ” andere waarden, normen” dan men zelf hanteert waardoor er binnen gezinnen zelfs mensen worden uitgesloten, uitgestoten… of erger.
    Denk aan homo zijn, of niet gelovig zijn of volgens andere normen willen leven (2de, 3de generatie). Ik heb jaren met deze groepen gewerkt en nog soms

  2. Dag Brenda, dank voor je reactie! Inderdaad is dat wat ons onderscheidt wel van belang, maar niet om de ander van ons weg te duwen. Om samen te leven heb je gedeelde waarden nodig. En die zijn er in overvloed. Daarop moet je focussen, zodat je alles dat ons onderscheidt van elkaar, kunt laten zijn. Denk ik 🙂

  3. Ik denk dat zowel dat wat ons onderscheid ( = behoefte aan uniciteit & autonomie) als dat wat ons bindt ( = behoefte aan verbondenhied, saamhorigheid) algemene, wezenlijke kenmerken zijn van mens-zijn.
    De behoefte om te generalisereren ( ‘ Nederlanders’) is soms sterker en dan weer de behoefte om onderscheid te maken; dat doen alle mensen en alle groepen; kijk maar naar hun gedrag!
    Net als bij rouwen ( wat je zelf ook zegt) spelen verschillende gevoelens en behoeften vaak door elkaar.
    Hoe ‘diverser’ de samenleving wordt, hoe complexer dit proces er uit gaat zien…. en dat merken we..
    Het dier in de mens (territoriumdrift, vechten, concurreren, eigenwaarde boven de ander stellen enz.) leeft voort, beschaving heeft soms een erg dun laagje

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.




WordPress Anti-Spam door WP-SpamShield