51 is ze nu*. Sinds twee jaar weduwe, moeder van vijf kinderen. Haar eerste zoontje overleed bij de geboorte, haar man bracht twee kinderen mee uit een eerder huwelijk. Samen kregen ze twee dochters en 17 jaar waren ze zielsgelukkig met zijn allen. Tot hij stierf.
Na de dood van haar man leek het twee jaar heel goed te gaan, ondanks al het verdriet. Er kwam zelfs weer een nieuwe liefde in haar leven. Tot vorig jaar. Met lichte benauwdheidsklachten ging ze naar de dokter. Die stuurde haar door naar de specialist. De uitslag: kanker. Een klap die ze niet aan zag komen.
Ook al verloor ze haar man aan dezelfde ziekte, ergens dacht ze dat zij en haar gezin voorlopig wel gespaard zouden blijven. Alsof er een bondje bestond met boven. En er in haar dossier stond: even niet lastig vallen met de dood. Tevergeefs. De dood staat inmiddels bijna voor de deur. Uitbehandeld volgens de artsen.
In Duitsland is ze nu bezig met experimentele therapie. Het zal haar aangekondigde dood waarschijnlijk iets vertragen, maar niet uitstellen. Ze doet het om meer tijd te hebben voor haar kinderen. Afscheid nemen is niet makkelijk.
En nu wil ze zo graag weten hoe je dat doet: je levensverhaal achterlaten voor je kinderen. Ze wil graag iets voor ze opschrijven, zodat ze later nog na kunnen lezen hoe de jeugd van hun moeder en hun vader was, hoe ze elkaar leerden kennen, hoe het ging in hun eigen gezin, waar ze om moesten lachen, waar ze van hielden.
Zij gaf aan wat ze wilde, ik bedacht de vragen. Door die te beantwoorden schreef ze haar levensverhaal. En dat van haar man. Uit haar antwoorden kwam een geur naar boven. Een hele prettige nestgeur. Openheid, liefde voor kinderen, ondanks alles zielsveel van elkaar houden.
We mailden nog wat heen en weer en ineens schreef ze: als je mijn verhaal wilt gebruiken voor een boek of wat dan ook: graag. Het ontroerde me, want het heeft me altijd bezig gehouden hoe het voor stervende mensen zelf is: afscheid nemen van het leven en de lieven om je heen. Er zijn prachtige naschriften en in memoriam sites, maar naast ‘Over mijn lijk‘, en ‘lessen van stervenden’ zijn er niet veel verhalen van mensen zelf te lezen of te beluisteren.
En dus is een nieuw boekidee geboren: met verhalen van mensen die te horen hebben gekregen dat ze niet lang meer zullen leven.
Mocht je mee willen werken, of iemand kennen die dat wellicht wil, mail me dan voor meer informatie:
Daan Westerink, 24 februari 2010
wel heel bijzonder dat je dit voor deze vrouw hebt kunnen doen, heel waardevol ook!
ik zal er over nadenken Daan.
groet,
koen
ik kwam dit tegen
wat een goed initiatief
toen het mij overkwam was er bijna niets
http://www.rouwboeken.nl/home/index.asp
liefs Moonfairy
lieve Daan
wil je even mijn blogje van vandaag laten zien
lfs Moon
Je bent te laat, Daan. Heb mijn vriendin begraven. Heb die dag wel aan jou gedacht. Ik had het idee dat uitvaarten tegenwoordig anders gaan. Of kunnen gaan. Dat het allemaal niet meer zo onpersoonlijk zou zijn. En ik dacht dat ik dat idee van jou – uit reacties en blogs – had gekregen, vandaar. Maar dat was dus niet zo.
Ik weet ook niet of mijn vriendin had willen meewerken aan jouw boek. Zij hield haar ziekte en haar moeilijkheden zo dicht bij haar zelf. Zij wilde zelfs niet door haar eigen zonen zonder hoofddoekje gezien worden, om hen maar zo min mogelijk met haar ziek zijn te confronteren. Zij was ontzettend sterk en altijd gevend.
Nu heb ik nog een vriend met darmkanker. Volgens mij slaapt hij met zijn petje op en handschoenen aan. Ik ga het hem dus maar niet eens vragen.
Wel wens ik je veel succes met dit nieuwe project.
@ Daan, dat wordt een belangrijk boek, ik hoop dat het velen enige troost mag geven. Ik kan niet doen alsof ik in zo’n situatie heb gezeten, verre van dat. Maar vorig jaar hoorde ik onterecht dat ik kanker had en het duurde weken voor ik echt zekerheid had. Nu zie je er niets meer van en hoef ik alleen maar twee maal per jaar op controle….pfff, ik ben ontsnapt. Geef mensen die er niet zo makkelijk af komen maar de ruimte, ze verdienen het dubbel en dwars, met hun ongelooflijke moed. Mijn schoonvader was ook zo, nog niet zo lang geleden.
Daan, laat R. maar gaan; als ik haar letterlijk mag nemen heb ik volgens haar in andermans reactieruimte nog nooit iets gedaan voor de samenleving.
Dank je Moon, je weet dat ik veel aan je denk!
Lieve Daan
Fijn weer een BOEK, echt fijn voor je.
En zo’n prachtig onderwerp, eigenlijk bijna een taboedoorbrekend onderwerp
SUCCES, en natuurlijk heel veel liefs Moonfairy
Theo, dank je wel voor je reactie. Ik hou van je bespiegelingen, en nee, het is niet het thema van dit boek, maar ja, ik denk hier ook heel veel over na. Het leven vieren, ik hoop dat tot op hoge leeftijd te kunnen doen. Het gekke is dat hier heel weinig mensen over na denken. Over die eigen dood dan. Natuurlijk hoef je daar op 30 jarige leeftijd ook nog niet over na te denken, maar ik ken ook zestigers die dat liever niet doen. Alsof je de duivel verzoekt… Als iemand sterft, ook op hoge leeftijd, en je bent verdrietig, dan zegt dat iets over de band. Soms is het ook uit weemoed: een hele generatie is uitgezwaaid. Daarom huilen mensen dan. Vaak niet omdat iemand nog ouder had moeten worden. Ik vind dat huilen prima. Het zwijgen ook. De rug recht, diepe zucht en weer vooruit. Gek hoe we daar allemaal mee omgaan, en ook weer niet.
Ik hoop dat mensen daar meer over nadenken. Dat de discussie bijvoorbeeld over ‘uit vrije wil’ niet alleen maar gaat over levens van anderen, maar over je eigen leven. Hartelijk, Daan.
Ria, nee, jij wel?
aandacht te kort gehad voreger Daan?
Ik zie toevallig je blog. En het zet mij even aan het denken. Leven en doodgaan is normaal, is mijn eerste reactie, behalve als het doodgaan je vroeg overkomt. Mijn moeder overleed heel plotseling, pats boem, op haar 53ste. Zij "heeft er niks van gemerkt", zei mijn vader toen. Vele jaren later stierf ook hij, maar hij was zich daarvan wel bewust. Hij was 77, en hij kon niet veel anders dan het accepteren. Hij wilde ook geen "dood vertragende" operaties. Ik heb mij er toen zelfs een beetje over verwonderd hoezeer hij zich erbij neerlegde, letterlijk. "Kom pap, drink nog een borrel", probeerde ik. Maar meer dan water met een rietje wilde hij niet.
Het "normale" doodgaan verdient evenveel aandacht, denk ik, als het uitzonderlijke. Hoe doen we dat?
Diezelfde vraag zou ik ook willen stellen over het rouwen. Ik ben niet zo van het rouwen, zeg ik even kort door de bocht. Liever zorgen dat het leven van je ouders gevierd en – blijvend – herinnerd wordt dan voortdurend treuren. Toen een oud-tante van mij op 104-jarige leeftijd overleed, niet lang geleden, stonden haar bejaarde zoons (ik had het gevoel: vooral door conventie) stijf te treuren bij de crematie. Kom op!
Dit neemt niet weg dat ik ook mijn tranen heb laten gaan natuurlijk, toen het gebeurde met mijn ouders, en inderdaad – ik zie ook je boek "Leven zonder ouders" – hun dood was ook voor mij een levensbepalende gebeurtenis. Ik denk overigens, na jaren, dat ieder mens de dood van zijn of haar ouder ook nodig heeft, uiteindelijk. In zekere zin is het een essentiële bevrijding, meer neutraal, in het Engels: "a release". Maar dit vraagt wel enige uitleg, en daarmee wil ik je nu niet lastigvallen. Mijn ouders (en ook mijn grootouders, trouwens) zijn voor mij tot op de dag vandaag grote engelen in de hemel.
Kort en goed denk ik dus dat het normale doodgaan voor iedereen een belangrijk en ongewis onderwerp is, van generatie op generatie. Het is misschien niet het thema wat je aansnijdt. maar nadenken over een zinnige manier van doodgaan, als het ons tenslotte overkomt, is natuurlijk net zo belangrijk, voor iedereen, als het zorgen dat wij op een zinnige manier (blijven) leven.