Verdriet reist met je mee – AD (bijlage Uitvaart)

AD - 3 november 2012
AD - 3 november 2012
AD – 3 november 2012

Daan Westerink (42) is rouwdeskundige. Hoe ga je om met iemand die een vader, moeder, broer, zus, kind of partner heeft verloren?

Tekst: Babette Rijkhoff
Foto: Angeliek de Jonge

Dat de dood nog een taboe is, dat denkt Daan Westerink niet. ,,Er worden mooie tvprogramma’s gemaakt zoals Over mijn lijk, waarin jongeren die ongeneeslijk ziek zijn worden gevolgd. De dood an sich is dus geen taboe, wel gaat het vooral over de dood van een ander. De eigen dood of de dood van ouders vinden mensen nog steeds moeilijk om over te praten, terwijl het prachtige gesprekken oplevert.”

Hoe maak je de dood bespreekbaar?

,,Een programma als Over mijn lijk draagt daar zeker aan bij. Kijk maar hoe Jip, de jongen uit Utrecht, zijn eigen uitvaart heeft geregeld. Op deze manier zie je dat het kan. Ook door Facebook wordt het beter bespreekbaar. Je kunt via een groep zoals ‘moeder zonder moeder’ in contact komen met lotgenoten. Want het gaat om hen die achterblijven.”

Zijn er handvatten hoe je het beste iemands dood kunt verwerken?

,,Nee, dat verschilt voor iedereen. De een wil gelijk weer aan het werk, de ander wil liever nog even thuisblijven. Rouw is je leven aanpassen aan iemand die er niet meer is. Het is een lang proces, want diegene komt niet meer terug. Het is geen ‘verwerken’ of ‘een plekje geven’. Verdriet reist met je mee. Vroeger dachten we dat het in fases ging. Dat je het eerst moest accepteren dat iemand dood is, dan de emoties leren voelen en daarna het leven weer oppakken. We weten nu dat het voor iedereen verschilt. Je moet een balans zoeken.”

Wat zou je de nabestaande willen aanraden?

,,Het allerbelangrijkste is om eerst steun te zoeken bij vrienden en familie. Geef aan wat je nodig hebt, ook op je werk of op school. Niet alleen praten is belangrijk, ook afleiding kan je door een moeilijke periode helpen, zoals wekelijks met een vriendin fitnessen. En durf te genieten van concerten of films. En als je moeder 2 jaar geleden is overleden en ze zou vandaag jarig zijn, zeg dan dat je daarom graag uit eten wil of met een vriendin een taartje in de stad wil eten. Blijf niet alleen staan in je verdriet. Ik ken iemand die ging trouwen en een stoel vrijliet voor haar overleden vader. 10 jaar later nog heel zichtbaar. Zijn foto stond bij de ingang van het stadhuis en na het trouwen zijn ze een bloemstuk bij zijn graf gaan neerleggen. Daarna kon het feest beginnen.”

 Wat kan de omgeving van de nabestaande het beste doen?

,,Er zijn. Dat is de belangrijkste tip. Er zijn is veel beter dan opbeurende woorden. Je kunt niet de therapeut zijn van je beste vriendin, blijf vriendin. Wil je niet met lege handen aankomen, neem dan een pan soep mee. En blijf iemand meevragen. Bij een lezing die ik gaf, vertelde een vrouw mij dat ze elk jaar een moeder-dochterdag hielden met vijf dochters en moeders, maar dat een van de moeders was overleden. Zullen we haar dochter dan maar niet uitnodigen, vroeg ze. Nu vul je het voor haar in, zei ik. Als je vier moeders door vijf deelt, dan is er volgens mij nog genoeg liefde over. En als ze huilt, is dat dan erg? We zijn geneigd om conclusies te trekken, maar vraag het eerst aan iemand zelf voordat je diegene buiten sluit. En ga de leedconcurrentie niet aan. Zeg niet: ‘jij bent je moeder verloren? Ik ken iemand die zijn zoon is verloren.’ En zeg ook niet: ‘hij was al oud’ of ‘jullie hebben tenminste nog 50 jaar met elkaar kunnen doorbrengen’. Het is niet een strijd om de grootste verliezer. Jij kunt niet inschatten wat iemand voor iemand betekende.”

Wat te doen als je er zelf niet uitkomt met je verdriet?

,,Zoek een balans tussen bezig zijn met je verdriet en met het investeren in nieuwe, positieve ervaringen. Blijf je verdrietig en kom je er niet uit, zoek dan hulp bij een rouwbegeleider of psycholoog. Maar kijk het eerst een tijd aan. Ook als werkgever. Zeg niet na een maand dat iemand hulp moet zoeken, omdat hij of zij er anders niet uitkomt. Dan zeg je eigenlijk: ‘je bent machteloos.’ Steun uit de omgeving is nodig. 90 procent komt er op eigen kracht uit. En het verdriet blijft. Een jongere uit mijn boek vertelde dat mensen na een jaar aan hem vroegen of hij er al overheen was. ‘Hoezo,’ vroeg hij. ‘Ze is niet terug, ze is nog steeds dood.’ Een steengoed antwoord.”

www.daanwesterink.nl

Gepubliceerd in het AD op zaterdag 3 november 2012 in de bijlage Uitvaart

 

Over Daan Westerink 515 Artikelen
pedagoog (MEd), rouwdeskundige, docent en onderwijsontwikkelaar, publicist, mediator, trainer en social media expert.

Geef als eerste een reactie

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.




WordPress Anti-Spam door WP-SpamShield